Sørsommaren 08-09                

Denne sommaren var eg i transportteamet som fraktar forsyningar frå Shelfen til Troll.
Etter lossinga var vi to grupper på fire som køyrde transportane. Her er eit subjektivt utval frå sesongen.

Innreisa var som sist, vi venta to dagar i Cape Town før vi kunne gå ombord i Ilyushin om kvelden. Etter ei ukomfortabel natt landa vi grytidleg på russiske Novo, Etter lossinga sov vi utover formiddagen til Basleren frakta oss dei siste 400 km til Troll.

Den første tida på Troll gjekk til repetisjon av breredning og gjennomgang av kjøretøy. Etter kurs var  Sandre og eg breåte på redningsøving. Vi slengte sovepose og liggeunderlag ned i ei sprekk før vi rappellerte 10 meter ned. Så vart sele og tau heist. Det vart nokre fine timar med utsikt opp mot flotte isformasjonar. - og ein liten blund. I posen var ikkje breen sine 25 minus kaldt, men sidan vi låg ”bevisstlause” oppå posane då dei fann oss, vart det kjølig før dei hadde fått oss opp og til stasjonen.

Lossing
Neste prosjekt var lossing på Shelfen. 10 mann reiste med fire tråkkemaskiner og ei bandvogn. Vi hadde litt uflaks med været, halve turen gjekk i snøfokk. Med 13 km/h tok dei 28 mila 3 dagar, inkludert litt venting på sikt gjennom hengslingssona, der dei store sprekkene ligg.

Ivan Papanin kom med solskin og vi hadde lange, men fine dagar mens vi lossa, åt russisk mat og besøkte den svært russiske badstua med tilhøyrande kaldtvassbasseng. Ein av dagane vart ekstra lang, då vi hadde for få sledar og måtte tilbake til hengslingssona for å hente containerar som var køyrde dit før ruta var godkjend. - Den dagen vart 32 timar.

Leirliv
På Troll jobba folk med nytt reinseanlegg, containerrampe, flyplass og ikkje minst vedlikehald av køyretøy mellom transportane. KSAT jobba først og fremst med den nye Galileo-stasjonen, mens NILU gjorde oppdateringar og vedlikehald.

Innimellom landa ein Basler eller Twin Otter, fly som transporterar folk mellom stasjonane i Antarktis. Ikkje fullt så ofte kjem langdistansefly frå Cape Town. Då blir det hektisk med drivstoffylling, handtering av bagasje og passasjerar, samt mottak av "lokalfly". Og på slutten av sesongen fekk Trond, Kai og eg oss ein TorTur med scooter. Triveleg avbrekk.

Lang tur til shelfen
Etter Julefeiring og ein fridag reiste Trond, Kai, Bosse og eg til Shelfen. Håpet var å være tilbake til Nyttår, men slik vart det ikkje. Turen nedover gjekk på GPS, men vi var heldige og fekk sikt ved hengslingssona, så vi stakk kjapt igjennom. Då vi slo leir på Fimbulisen var det vindstille, men utpå natta vakna vi av at kjøkkenvogn og "hundehus" rista.

Neste morgon var vi vêrfaste. Utover dagen auka vinden og i voldsam snøføyke var det vanskeleg å orientere seg mellom vognene. - Ei jekkestropp mellom hundehus og kjøkkenvogn vart løysinga, så fekk vi sjå på maskiner og sledar seinare. Vi spelte kort, las eindel, åt og sov. Når Trond la seg i hundehuset føyka han ned, vi spadde fram døra fleire gangar. Neste natt hadde gynginga i kjøkkenvogna gått over til kraftig risting. På Troll målte dei orkan, det hadde nok vi også.

Neste kveld roa vinden seg og vi kunne sjekke leiren. Nokre sledar hadde blåst reine, mens andre låg under to meter snø. Vi starta med trakkemaskinene. Det tok tid å tømme motorromma, reinse luftfiltra og spa fram belta, men neste dag kunne vi bruke maskiner til å rydde. Vi brøyta, spadde, slepte og skubba og etter 7 timar kunne vi kople saman sledetoga og fortsetje til Shelfen.

Nyttårsfeiringa vart enkel. Vi vart nesten ferdige med lastinga før været gjorde det umulig å jobbe, så vi kraup inn og varma noko saltkjøt. Utanfor vindauget gjekk nokre forblåste adèliepingvinar. Utpå kvelden heldt vi på å fokke ned igjen, men denne gangen kunne vi flytte sledane. På blåisen samla dei ikkje snø.

Nyåret kom med strålande sol, vi kom til hengslingssona i knallvær, men med sensasjonelle 5 plussgrader kunne vi ikkje køyre gjennom. Neste morgon var sikta tvilsam, men vi starta opp. - Og kom ingen vei. Alle sledane hadde frose fast. Dei let seg skubbe laus med andre maskiner, deretter køyrde vi i sirkel til "klabbane" var vekk. Men det måtte to maskiner til for å dra sleden med den nye hjullastaren. Det vart ein underleg situasjon då to maskiner køyrde i sirkel mens to mann kasta sledekarmar under sleden. Etter tre omgangar var klabbane vekk.  - Men no snødde det. Endå ein roleg dag, no byrja maten å bli kjedeleg.
Det snødde neste morgon også, men i 11-tida kom sola. Dei to siste dagane gjekk fint, med unntak av at uværet hadde lagt igjen masse nysnø, så tre maskiner køyrde seg fast i den lengste bakken. Det var ekstra godt å komme til Troll denne gangen. Resten av transportane gjekk greitt, men været var ikkje godt denne sommaren, så det vart nokre stopp.

IPY-Traversen
Den største hendinga denne sesongen var avslutning av IPY-Traversen. I det Internasjonale Polaråret har ekspedisjonen brukt førre sesong på veg til Sørpolen og denne på retur. Undervegs kartla dei landskapet under isen, undersøkte snødekket og samla inn to containerlaster med iskjerner, opp til 1000 år gamle. På retur gjekk ruta over dei store sjøane som ligg 3000 meter under isen. Her gjorde dei nye funn i forhold til landskap og djupne på sjøane.
For min del var det artig å være med på både start og slutt. I 2007 var vi drahjelp opp til polplatået og i år møtte vi gjengen nær Troll og var med til Shelfen. Etter lasting av båten returnerte ekspedisjonen til storstilt mottaking med politikarar frå mange land på Troll.

Sakte tid
Imens hadde eg den rolege jobben med å passe frysekonteinarane med iskjerner på vegen til Cape Town. Ivan Papanin skulle gå direkte frå vår losseplass, men sidan forholda hadde vore vanskelege ved tyske Neumayer måtte vi tilbake dit. Denne lastinga gjekk fint, men det tok tre dagar ekstra, så det vart 12 dagar russisk cruise til Cape Town. Ein får god forståing av avstanden når klimaet sakte skiftar frå Antarktis til Afrika.

Ivan Papanin og ein adèliepingvin
 

Lite å sjå på overflata

Assistent. - Havisen var 360 cm.

Trond ved "hundehusa"

15 km. Ski er meir vanleg i Hellehallet.
 

Britt ordna kake til IPY

GPS-dag
 

Shelfen